Artrose ontstaat door slijtage aan gewrichten. Door deze slijtage ontstaat er een steriele ontstekingsreactie, ook wel artritis genoemd. Hierdoor worden de namen artrose en artritis vaak door elkaar gebruikt.
Artrose heet ook wel startkreupelheid. In eerste instantie merkt u aan het dier dat hij wat stijf loopt als hij net begint te bewegen. Maar na een tijdje loopt hij hier doorheen, vandaar de naam startkreupelheid. Artrose ontstaat als het dier ouder wordt, maar kan sneller ontstaan als het gewricht is beschadigd door bijvoorbeeld een ongeluk of als er sprake is van een aangeboren afwijking in het gewricht (zoals elleboog- of heupdysplasie).
Hoe werkt een gewricht?
Een gewricht is een normale bewegelijke verbinding tussen twee aangrenzende botten. Op deze begrenzing is het bot bekleed met kraakbeen. Dit kraakbeen is niet doorbloed. Ik zal aan de hand van een voorbeeld proberen uit te leggen hoe kraakbeencellen van zuurstof en voedingsstoffen worden voorzien. Kraakbeen kunt u vergelijken met een spons. De kraakbeencellen zitten verspreid in deze “spons”, de matrix genaamd, die zij zelf hebben aangemaakt. Door druk uit te oefenen op de spons wordt de vloeistof die in het gewricht zit, de gewrichtsvloeistof, de spons in en uit geperst. Deze gewrichtsvloeistof transporteert zuurstof en voedingsstoffen naar de kraakbeencellen en houden zo het kraakbeen gezond. Daarnaast functioneert de gewrichtsvloeistof ook als smeerolie tussen de beide gewrichtsuiteinden.
Hoe ontstaat er dan artrose?
Normaal rollen de gewrichtsuiteinden precies over elkaar heen. Als er nu sprake is van een beschadiging, slijtage of een aangeboren afwijking zoals heupdysplasie in het gewricht, dan ontstaat er bij het bewegen wrijving op het kraakbeen. De uiteinden passen namelijk niet meer precies op elkaar. En net als bij een spons gaat kraakbeen niet kapot als je er op drukt, maar wel als je er mee wrijft. Door de zo ontstane beschadiging van het kraakbeen, ontstaat er ontstekingsreactie waarbij er ontstekingsvloeistof uit de bloedvaten het gewricht intreedt. De gewrichtsvloeistof wordt hierdoor verdund, waardoor het minder voedende en smerende eigenschappen heeft dan de originele gewrichtsvloeistof. Daardoor raakt het kraakbeen verder beschadigd en houdt dit proces zichzelf op gang
Wat kunnen we doen met al deze wijsheid?
Zorg dat het dier niet te zwaar wordt. Extra gewicht geeft extra belasting van het kraakbeen. Laat het dier 4 x per dag 15 minuten rustig bewegen. Dit is een richtlijn. Beweging is noodzakelijk voor de voeding van het kraakbeen, maar teveel bewegen zal weer beschadiging geven. Er moet dus een balans worden gevonden die per dier wat kan verschillen. Er zijn voedingsstoffen die het kraakbeen nodig heeft om de matrix te maken, glucosamine en chondroïtinesulfaat genaamd. Door deze als voedingssupplement aan te bieden kan de conditie van het kraakbeen worden verbeterd. Omega-3 vetzuren remmen verder de afbraak van de kraakbeenmatrix. Deze kunnen ook bij de voeding worden aangeboden. De ontstekingsreactie die de kwaliteit van de gewrichtsvloeistof verminderd en die verantwoordelijk is voor de pijn kan worden afgeremd met behulp van COX-2 remmers. Dit zijn medicijnen.
Hoe is het ziekteverloop?
Artrose is een proces wat niet omkeerbaar is en wat voort zal schrijden. Echter met bovengenoemde maatregelen is het wel af te remmen en voor het dier dragelijk te maken.
